ONDERWIJSVERNIEUWING

ONTSTAAN VAN DE EINDTERMEN

De eindtermen zijn de normen voor kennis en vaardigheden.  De leerling moet eraan voldoen tegen het eind van een bepaald onderwijsniveau.
Na de zomervakantie 2019 bestaan de eindtermen die voordien per vak geformuleerd werden, niet meer.  Ze worden vanaf 1 september 2019 vervangen door eindtermen die gelden voor ’16 sleutelcompetenties’. 

ontwikkelingscommissie
Het idee van herziening van de eindtermen dateert van het voorjaar 2016.
Het kabinet van de minister van onderwijs improviseerde een breed maatschappelijk debat over de kwestie.  Iedereen kon van alles indienen.  En wat dan!  Dat leidde begin 2018 tot de oprichting van een ‘ontwikkelingscommissie’.

In de loop van de debat-jaren werden de lerarenopleidingen en de centra voor nascholing amper betrokken bij de voorbereiding van de herziening van de eindtermen.
Zo liet men na een draagvlak te creëren bij het lerarenkorps.

• Aan de nieuwe eindtermen heeft van januari 2018 tot begin juni de ontwikkelingscommissie gewerkt.  Die bestond uit een bevoorrechte vertegenwoordiging van leraren basis- en secun-dair onderwijs, vertegenwoordigers van het GO!, van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen2, van de andere verenigingen van gesubsidieerd onderwijs enuit experten van het hoger onderwijs.

De ontwikkelingscommissie maakte komaf met de klare indeling van de schoolvakken.  Ze koos ervoor de leerlingen van 12 tot 14 jaar een spiegel voor te houden van de complexiteit van de gedachtegangen en -wisselingen in de samenleving.  Ze verdrinkt nu de schoolvakken in een zee van competenties.  Een vloed van nieuwe termen en omschrijvingen wordt opgediend: bv. het eerdere begrip vakoverschrijdende eindterm wordt vervangen door het bijna-synoniem transversale eindterm.  Een andere vaktaal, een nieuw jargon is ontwikkeld.

• In juni 2018 beoordeelde een ‘validiseringscommissie’ het geleverde werk.  Ze bestond uit de onderwijsinspectie en experten.
• Op 13 juli 2018 keurde de Vlaamse regering het voorontwerp van decreet op de eindtermen goed.
• Op 5 december 2018 keurde het Vlaams Parlement de nieuwe eindtermen voor de Eerste graad secundair onderwijs goed.

INVOERING VAN DE EINDTERMEN

Op 1 september 2019, de fatale datum van de invoering van de innovatie, improviseren de lerarenteams – alle hens aan dek – een ontoereikend didactisch handelen.3  De organisatie en cultuur van het lesgeven in de Eerste graad veronderstellen name­lijk een mentale en professionele omslag.

DE VELE COMPETENTIES

WAARAAN DE LEERLINGEN MOETEN

VOLDOEN OM DE EINDTERMEN TE HALEN

1   Competenties op het gebied van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn en van lichamelijke, geestelijke en emotionele gezondheid

2    Competenties in het Nederlands

3    Competenties in andere talen

4    Digitale competenties en mediawijsheid

5    Sociaal-relationele competenties

6   Competenties inzake wiskunde, exacte wetenschappen en technologie

7    Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven   zie ook 5

8    Competenties met betrekking tot historisch bewustzijn

9    Competenties met betrekking tot ruimtelijk bewustzijn

10  Competenties inzake duurzaamheid

11  Economische en financiële competenties

12  Juridische competenties

13  Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken   zie ook 4

14  Zelfbewustzijn en zelfexpressie, zelfsturing en wendbaarheid   zie ook 1

15  Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties

16  Cultureel bewustzijn en culturele expressie.   zie ook 13

Het volledige artikel verscheen in V.V.L.-Ideeën 50/2